Bitkiler
kırmızı biber
|
|||||||||||||
Türkçe adi | KIRMIZI BIBER |
||||||||||||
Türkçe Diger Adlari | Arnavut biberi - Burç - Isot - Hint biberi - Sibyi - Türk biberi - Macar biberi - Murç |
||||||||||||
Latince Adi | Capsicum annuum |
||||||||||||
Ingilizce adi | Chilli - Capsicum(dolmalik biber) |
||||||||||||
Cayenne; Chile; Chili; Chili Pepper; Chilli Pepper; Hot Pepper; Red Pepper; Tabasco Pepper |
|||||||||||||
Diger Adlari | Bell Pepper(dolmalik biber) - Sweet Pepper(dolmalik biber) |
||||||||||||
Familyasi | Solanaceae |
||||||||||||
| |||||||||||||
Botanik Bilgisi | Sicagi ve bol günesi sever. 50 ye yakin çesidi yetistirilmistir. Baharat türleri kuru topraklarda dahaiyi yetisir. Boyu 60 cm ye kadar uzayabilir, kazik köklü, 1 yillik bir bitkidir. Yapraklarinin büyük bölümü genis mizrak biçimli, az bir bölümü de elips biçimli sivri uçludur. Üstleri yesil - koyu yesil, altlari ise açik yesildir. Çiçeklerin saplari kalinca olup asagi dogru egiktir. Çogunlukla tekli açarlar. Hazirandan sonbaharin sonuna dek sarimsi beyaz çiçekler açar. Genellik meyvesinin sekline göre isimlendirilir. |
||||||||||||
Kokusu - Tadi | Kendine has çok hafif bir kokusu vardir. Tadi aci ve yakicidir. |
||||||||||||
|
|||||||||||||
Genel bir sindirim yardimcisidir. Mide sulari üretimini tesvik eder, metabolizmayi gelistirir ve hatta gazin iyilesmesinebile yardim eder. |
|||||||||||||
Siddetli bas agrisinin tedavisinde kullanilir. |
|||||||||||||
Damar tikanikliklarinda faydasi görülür. |
|||||||||||||
Çayi soguk alginligive üsütmeleriçin faydalidir. |
|||||||||||||
Trigliserit ve LDL kolestrolün düsürülmesinde yararlidir. |
|||||||||||||
Agrive iltihaplanmayi iyilestirmeye yardim eder. |
|||||||||||||
Istah açicidir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Büyük ölçüde yendiginde mide ve barsak ve böbreklerde rahatsizlik yapabilir. |
|||||||||||||
Ancak saglam mideler de bir rahatsizlik yapmaz. Kirmizi biberin mide ve ince barsaga herhangi bir tesir yapmadigi direk olarak insan üzerinde test yapilarak belirlenmistir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Anti - toksikligi | Capsaicin Prostaglandin E2 üretimini azaltir. |
||||||||||||
Capsaicin Leukotriene B4 ü engeller. |
|||||||||||||
CapsaicinLeukotriene C4 ü engeller. |
|||||||||||||
Capsaicin vücudun P maddesini üretmesini azaltarak agriya hassasiyeti azaltir. |
|||||||||||||
Deri | Capsaicin merhemi ciltte zona ve eklem iltihabi agrilarini rahatlatmak için kullanilabilir. |
||||||||||||
Ancak bazi insanlarda cildi tahris edebilir. |
|||||||||||||
Diskilama sistemi | Terlemeye sebep olur. |
||||||||||||
Immün sistem | Yesil biber(dolmalik biber) mide kanserinin tekrarlamasini önler. |
||||||||||||
Vücut biberin yakici etkisine karsi morfine benzer endorfin salgilayarak cevap verir. Bu da vücuda canlilik verir. |
|||||||||||||
Kirmizi biber, capsaicin ve dihydrocapsaicin içerigi dolayisi ile bazi zararli bakterileri engeller. |
|||||||||||||
Bacillus cereus, Bacillus subtilis, Clostridium tetani, Eschericia coli, Streptococcus pyogenes |
|||||||||||||
Iskelet kas sistemi | Artrit iltihaplarina, ters etki yapar. |
||||||||||||
Kirmizi biber, capsaicin içerigi yüzünden vücudun asiri salgilarini elimine eder. |
|||||||||||||
Kalp - damar sistemi | Kan dolasimini gelistirir. |
||||||||||||
Kirmizi biber, capsaicin içerigi yüzündenfibrinlerin parçalanmasini uyararak kan pihtilasmasini önlemede yardimci olur. |
|||||||||||||
Sistemin kan basincini düsürür. |
|||||||||||||
Kirmizi biber, merhemi soguktan dolayi olusan morarmalarin(chilblains) üstüne sürüldügündeiyilestirmeye yardimci olur. |
|||||||||||||
Kirmizi biber, capsaicin içerigi yüzünden ventricular fibrillation'un iyilestirilmesinda faydali olur. |
|||||||||||||
Metabolizma | Kirmizi biber, capsaicin içerigi yüzündenbazal metabolik hizi yedikten 75 - 90 dakika sonra % 25 kadar arttirir ve 3 saat sonra da tekrar normal degerlerine döner. |
||||||||||||
Kirmizi biber, capsaicin ve dihydrocapsaicin içerigi yüzünden serum kolestrol seviyesini düsürür. |
|||||||||||||
Capsaicin içerigi yüzünden diyetsel kolestrolün vücutca absorpsiyonunu engeller ve ayni sebeplediski ile atilan kolestrol miktarini arttirir. |
|||||||||||||
Kisa süreli fakat hizli bir uyarma yaparak yorgunluk hissini gidermeye yardimci olur. |
|||||||||||||
Muhtemelen capsaicin'ininterleukin 1üretimini artirmasi yüzünden düsük vücut isili insanlardavücut isisini çogaltir. |
|||||||||||||
Kirmizi biber, capsaicin içerigi yüzünden obesity den muzdarip insanlarda basal metabolik hizi arttirarak thermogenesis ve lipolysis prosesini uyarir. Dolayisi ile kilo kaybi islemleri kolaylasmis olur. |
|||||||||||||
Kirmizi biber, tiroid bezlerini uyarir. |
|||||||||||||
Kirmizi biber, capsaicin ve dihydrocapsaicin içerigi yüzünden serum trigliserid seviyesinidüsürür. |
|||||||||||||
Saçlar | Kirmizi biber, hücre bölünmesini uyaran histaminin kafa derisinde salgilanmasi için uyaricilikyaparak kellesmis bölgelerde saçlarin yeniden çikmasinidestekleyebilir. |
||||||||||||
Sindirim sistemi | Kirmizi biber, capsaiciniçerigi yüzünden gastrik mukozayi aspirin ve alkolün toksik etkilerindenkorur. |
||||||||||||
Kirmizi biber, mide eksimesiniiyilestirir. |
|||||||||||||
Peptik ülserleri önlemeye ve iyilestirmeye yardimci olur. |
|||||||||||||
Duodenal ülserleri önlemeye ve iyilestirmeye yardimci olur. |
|||||||||||||
Gastrik ülserlerin iyilesmesini hizlandirir. |
|||||||||||||
Sinir sistemi | Agri azalticidir. Vücut biberin yakici etkisine karsi morfine benzer endorfin salgilayarak cevap verir. |
||||||||||||
Endorfin biberin capsaicin maddesinin verdigi yakici etkiyi bloke etmek üzere salgilanir, iste bu |
|||||||||||||
yüzden agri azaltmaya yararli olur. |
|||||||||||||
Solunum sistemi | Kirmizi biber, solunum kanallarini temizleyerek ve onlarin tikanarak daralmasini engelleyerekastimin iyilesmesine yardimci olur. |
||||||||||||
Kronik bronsitin baslamasini(yerlesmesini) önler, burun tikanikligini gidermeye yardimci olarak |
|||||||||||||
bronsitleride önlemege yardim eder. |
|||||||||||||
Soguk alginliklarinda dekonjestan olarak semptomlari rahatlatmakta yardimci olur. |
|||||||||||||
dekonjestan özellikleri dolayisi ile anfizem hastalarinda semptomlarin iyilestirilmesinde yararli olur. |
|||||||||||||
Akcigerlerdeki asiri salgiyi temizler. |
|||||||||||||
Sinüsleri temizleterek sinüzitlerin iyilesmesinde yardimci olur. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Capsaicin | Deri |
||||||||||||
Capsaicin merhemi(% 0,025)psoriasis ile ilgili kasinti, kizariklilik ve pullanma gibi rahatsizliklari azaltir. |
|||||||||||||
Capsaicin merhemi herpes zoster ile ilgili nevraljik agrilarin iyilesmesini saglar. |
|||||||||||||
Immün sistem |
|||||||||||||
Streptococcus pyogenes ve clostridium tetani gibi bazi zararli bakterileri engeller. |
|||||||||||||
Iltihaplanmayi azaltir. |
|||||||||||||
Kardiovasküler sistem |
|||||||||||||
Anormal kan tikanikliklarini önler. |
|||||||||||||
Yüksek tansiyon hastalarinda yüksek kan basincini direk olarak azaltirir. |
|||||||||||||
Yogun ventricular tasikardiyi azaltir. |
|||||||||||||
Metabolizma |
|||||||||||||
Bazal metabolik hiziarttirir. |
|||||||||||||
Diyetsel kolestrolün vücutca absorpsiyonunu engeller, toplam serumkolestrol seviyesinidüsürür. |
|||||||||||||
LDL kolestrolseviyesini düsürür. |
|||||||||||||
Troid bezini uyayarak hipotriodizmi engeller. |
|||||||||||||
thermogenesis ve lipolysis prosesini uyayarak bazal metabolik hizi arttirarak obesitede kilo kaybinaneden olur. |
|||||||||||||
Serum trigliserid seviyesiniazaltir. |
|||||||||||||
Sindirim sistemi |
|||||||||||||
gastrik mukozayi alkol ve aspirinin hasarlarindan korur. |
|||||||||||||
Peptik ülserleriiyilestirir. |
|||||||||||||
Sinir sistemi |
|||||||||||||
Genizden tatbik edeildiginde P maddesinin aktivasyonunu engelleyerek bas agrilarini azaltir. |
|||||||||||||
Oralolarak alindiginda veya kremolarak tatbik edildiginde P maddesinin tüketilmesini aktifleyerek agriya karsihassasiyeti iyilestirir. |
|||||||||||||
Capsaicin merhemi kronik boyun agrilariniiyilestirir. |
|||||||||||||
Capsaicin merhemi nevraljik agrilariyilestirir. |
|||||||||||||
Capsaicin merhemi nevraljik agrilariiyilestirir. |
|||||||||||||
Solunum sistemi |
|||||||||||||
Klasik soguk alginligi semptomlarini iyilestirmede faydalidir. Balgam söktürücüdür. |
|||||||||||||
Akciger mukozunu inceltir ve fazlasinin atilmasini kolaylastirir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Vitaminler(dolmalik biber) | C - B kompleks |
||||||||||||
(kirmizi biber) | C |
||||||||||||
Mineraller(dolmalik biber) | Demir - Kalsiyum - Fosfor |
||||||||||||
Kimyasallar(dolmalik biber) | Alkoloidler : Capsaicinoidler :(550) Capsaicin(235) - Dihydrocapsaicin(235) - Homocapsaicin(26Homodihydrocapsaicin(26) - Nordihydrocapsaicin(27 |
||||||||||||
Karetenoidler :Beta - Karoten - Capsorubin - Lycopene - Capsanthin - Lutein - Cryptoxanthin |
|||||||||||||
Digerleri :Klorofil |
|||||||||||||
(kirmizi biber) | Alkoloidler : Capsaicinoidler :(700) Capsaicin(400) - Dihydrocapsaicin(200) - Homocapsaicin(33Homodihydrocapsaicin(33) - Nordihydrocapsaicin(34 |
||||||||||||
Karetenoidler :Capsorubin - Capsanthin |
|||||||||||||
Lipids: (Steroid Saponins) :Capsicidins** |
|||||||||||||
Uçucu yaglar : |
|||||||||||||
**Sadece çekirdeklerde bulunur |
|||||||||||||
Capsaicin portakal ile kirmizi arasi renklerdedir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Toplanmasi | Meyvalar tam olgunlastiklarinda toplanir. Tam olgunlasan meyvalar kahvemsi koyu kirmizidir. |
||||||||||||
Iplere dizildikten sonra asilarak kurutulur. |
|||||||||||||
Saklanmasi | Genellik toz haline getirilip agzi siki kaplarda, kuru yerlerde saklanir. |
||||||||||||
Yararlanilan Kisimlari | Taze ve kuru meyvasindan yararlanilir. |
||||||||||||
Kullanma Sekli | Içten ve distan kullanilir. |
||||||||||||
Hazirlanma Biçimi | |||||||||||||
Tavsiye edilen dozajlar | 100 gr kremyapiminda 15 gr kirmizi biber kullanilirsa yaklasik % 0,075 likcapsaicin içerir. |
||||||||||||
Kirmizi biber kapsülleri tedavi dozlari için günde 2700 - 4100 mg alinabilir. |
|||||||||||||
Ticari bulunabilirlik | Ticari kremler 0,025 - % 0,075 arasi capsaicin içerir. |
||||||||||||
Zostrix, Zostrix - HP ve Axsain adlari ile piyasada mevcuttur. |
|||||||||||||
Kirmizi bibein ticari sekilleri : |
|||||||||||||
1:3 tentür - 1:10 tentür 113 mg kapsül - 455 mg kapsül - 515 mg kapsül - 520 mg kapsül - 550 mg kapsül - 600 mg kapsül450 mg kapsül standartize % 0.25 (1.125 mg) Capsaicin. % 0.25 ila % 8 arasi capsaicin içerikli sekilde standartize kapsüllermevcuttur. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Ana Vatani | Orta Amerika |
||||||||||||
Yetistigi bölgeler | Urfa, Maras, Kayseri ve Bursa çevresinde baharat maksatli tarimi yapilir. |
||||||||||||
Tarihçe | Kolombus un yanindaki Ispanyol Dr. Chanca Amerikaya 2. sefer sonunda biberi 1514 yilinda Ispanya ya getirmis ve buradan hizla diger yerlere yayilmistir. Ispanyadan Afrikaya oradan da Türkiye ye gelmistir. Matthiolus ödeme karsi, Mogollar ates düsürmek için kullanmistir. Macarlar biberi 17. yüzyilda Türklerden ögrendiklerinden Türk biberi diye de anilir. |
||||||||||||
Inançtaki yeri |